Het wat en hoe van digitale transformatie

In de huidige productiesector is verandering de enige constante. Technologieën als Artificial Intelligence (AI), Internet-of-Things (IoT), machine learning, 3D-visualisatie en Robotic Process Automation (RPA) ontwikkelen zich in hoog tempo van experimentele naar essentiële innovaties. Hoe blijf je concurrerend in deze snel veranderende, datagedreven wereld? Een digitale transformatie biedt uitkomst.

Wat is digitale transformatie?

Digitale transformatie is het optimaliseren van bedrijfsprocessen en -modellen door middel van digitale, datagedreven technologieën. Een digitale transformatie heeft als doel om een organisatie efficiënter, productiever, wendbaarder en dus concurrerender te maken. Een digitale transformatie vraagt ook om een andere bedrijfscultuur, waarbij de focus ligt op het leveren van meerwaarde voor klanten, partners en medewerkers. Innovaties op basis van technologieën als (big) data-analyse, cloud, AI, IoT en RPA kunnen daarbij helpen. Een digitale transformatie leidt uiteindelijk tot een hogere klant- en medewerkertevredenheid, kwalitatief betere dienstverlening en producten, een productievere organisatie en kostenbesparingen.

Waarom een digitale transformatie?

In de huidige moderne bedrijfswereld en maatschappij is het belangrijk om snel te kunnen meeveranderen met de omstandigheden. Een digitale transformatie maakt dat mogelijk. Daardoor word je wendbaar en kun je als organisatie snel inspelen op de marktvraag, de economische conjunctuur en trends. Daarnaast maakt een digitale transformatie je supply chain flexibeler. Zo zorg je dat je niet de dupe wordt van logistieke bottlenecks of beperkte voorraden. COVID, de oorlog in de Oekraïne en de Houthi-piraten op de Rode Zee hebben nog maar eens aangetoond hoe afhankelijk we zijn van wereldwijde handel en hoe belangrijk wendbaarheid in de supply chain is. Daarbovenop heeft COVID ons met de neus op de feiten gedrukt als het aankomt op flexibiliteit van de werklocatie. Door deze pandemie hebben veel bedrijven ingezien dat een digitale transformatie cruciaal is om productief te blijven als de wereld er opeens heel anders uitziet.

Drijfveren achter digitale transformaties

Er zijn drie grote aanjagers van digitale transformaties. De eerste drijfveer achter digitale transformatie is de technologische vooruitgang. Nieuwe technologieën zoals de cloud, AI en het IoT zijn snel mainstream geworden en maken het mogelijk om digitaal te transformeren en snel de vruchten hiervan te plukken. Ondertussen zijn de consumentenverwachtingen met de nieuwe technologieën meegegroeid. Deze veranderde klantverwachtingen zijn de derde drijfveer. Klanten verwachten dat je als organisatie gebruikmaakt van technologische innovaties zoals cloudplatformen waarop data real-time inzichtelijk is, gepersonaliseerde mobiele apps en 3D-visualisaties voor machine-onderhoud. De derde drijfveer achter digitale transformatie is de globalisering. Vaal komen onderdelen uit China, komt de ICT-ondersteuning uit India en staan de datacenters in de VS. Dat vraagt om een naadloze, digitale afstemming tussen bedrijfsprocessen, medewerkers en automatisering.

Belangrijkste technologieën in een digitale transformatie

AI, (big) data analytics, cloud, IoT, robotisering, machine learning en augmented reality vormen het technologische fundament onder digitale transformaties. Dankzij deze technologieën kunnen organisaties hun bedrijfsprocessen relatief snel en eenvoudig optimaliseren. Zo zorgt de cloud ervoor dat IoT-data van machines en sensoren centraal opgeslagen kan worden en altijd en overal toegankelijk is. Data analytics software kan deze data omzetten naar businessinzichten. Bijvoorbeeld over het voordeligste moment om als productiebedrijf het stroomverbruik en de productielijnen te laten pieken. Wanneer je in een digitale transformatie data analytics combineert met AI en machine learning kan je zelfs een stap verder gaan. Hiermee wordt het mogelijk om te voorspellen wanneer voorraden aangevuld moeten worden, een pomp of zuiger onderhoud nodig heeft en extra personeel op de werkvloer nodig is. Robotisering zorgt dat werkzaamheden sneller, voordeliger en zonder handmatige fouten uitgevoerd worden en neemt medewerkers saaie, repetitieve werkzaamheden uit handen. Augmented reality kan op zijn beurt monteurs virtueel in een machine of 3D model laten kijken en zo het onderhoud vereenvoudigen en verbeteren.

Uitdagingen en strategieën in digitale transformatie: cultuurverandering

Een succesvolle digitale transformatie moet samengaan met een culturele transformatie. Dat is de voornaamste uitdaging bij digitaal transformeren. Want bij een digitale transformatie wordt de cultuurverandering nogal eens vergeten, terwijl dit essentieel is om een digitale transformatie in de praktijk te brengen. Het zijn uiteindelijk immers de medewerkers die op een nieuwe manier, met digitale innovaties moeten gaan werken. Je transformeert met behulp van technologie de bedrijfsprocessen zelf. Hoe krijg je de medewerkers mee met een digitale transformatie? Laat ze zelf de voordelen ervaren en leg beslissingen niet van bovenaf op. Betrek medewerkers bijvoorbeeld bij het testen en vraag ze naar hun mening. Ook helpt het om transparant te zijn, goed te plannen met een roadmap en duidelijk te communiceren waarom je een verandering doorvoert.

Digitale transformatie uitdagingen en strategieën rond data governance

Een andere uitdaging bij een digitale transformatie is goede data governance. Ofwel, hoe realiseer je als organisatie een centraal dataplatform met een beveiligde, uniforme databron? Dit centrale platform moet de basis worden voor datagedreven werken en de juiste applicaties en medewerkers toegang bieden tot de juiste, actuele gegevens. Let op, dat moet ook veilig gebeuren; volgens wetgeving als de AVG en met security die intellectueel eigendom en privacygevoelige data beschermt. Hierbij helpt het om een digitale transformatie klein te beginnen, bijvoorbeeld met een proof-of-concept voor één bepaald werkproces of één team. Gaat er iets fout, dan zijn de gevolgen te overzien en aanpassingen snel door te voeren. Zorg wel dat je een proof-of-concept als startpunt van een digitale transformatie relatief snel en voordelig kunt opschalen en daarbij je prioriteiten op orde hebt.

Case studies: succesvolle digitale transformaties

In nagenoeg alle sectoren zijn organisaties die een succesvolle digitale transformatie hebben doorgemaakt. Enkele bekende voorbeelden zijn Tesla, Caterpillar en Siemens. Tesla heeft zijn hele business gebouwd op data. Dit bedrijf verzamelt constant gegevens over rijgedrag, het verkeer, motorprestaties etc. en stemt zijn voertuigen daarop af. Ook Caterpillar heeft een dergelijke ommezwaai gemaakt. Sinds zijn digitale transformatie levert het bedrijf niet alleen graafmachines, vrachtwagen en bulldozers, maar ook hard- en software. Via sensoren verzamelt Caterpillar IoT-data van machines en gebruikt deze om met behulp van data analytics en AI predictive maintenance uit te voeren. Sinds deze digitale transformatie verkoopt Caterpillar deze onderhoudshardware en -software zelfs ook voor machines van concurrenten. Siemens besloot al in 20214 om het roer om te gooien. Om wendbaar te worden in een snel veranderende wereld, startte deze multinational een digitale transformatie waarbij processen werden geautomatiseerd door middel van RPA en AI. Het resultaat werd tijdens de coronaperiode zichtbaar: terwijl concurrenten moeite hadden om hun hoofd boven water te houden, nam de winst van Siemens met 28% op jaarbasis toe en steeg de aandelenkoers met 16%. Dit laat maar weer eens zien dat je met een digitale transformatie op alles voorbereid kunt zijn.

De toekomst van digitale transformatie

De opkomst van GenAI is een ontwikkeling die veel impact gaat hebben op digitale transformaties. Deze technologie wordt steeds breder beschikbaar via onder andere Microsoft Copilot en ChatGPT. In digitale transformaties is het altijd belangrijk om de balans te houden tussen veilig, ethisch gebruik en technologische vooruitgang. Dat is terug te zien in de opkomst van steeds meer datawetgeving. De AVG/GDPR kenden we al – afgelopen jaar zijn daar de Data Act en AI Act bijgekomen. Deze wetten stellen nieuwe voorwaarden aan het gebruik van (AI)-data en zullen daardoor veel invloed hebben op digitale transformaties. Ook op het gebied van duurzaamheid komt er steeds meer regelgeving die zijn weerslag heeft op digitale transformaties, zoals de Corporate Social Responsibility Directive (CSRD). Deze richtlijnen stimuleren organisaties om bij hun digitale transformatie meer rekening te houden met duurzaamheid. Een digitale transformatie is een continu proces. Naast GenAI zullen er steeds weer andere technologieën hun rol in de digitale transformatie opeisen. In de productiesector is dat bijvoorbeeld augmented reality. Augmented reality-oplossingen leiden tot betere, voordeligere trainingen en maken onderhoud op afstand mogelijk.

Digitale transformatie met Eplan

Het Eplan platform faciliteert een digitale transformatie doordat het de engineering-datastroom volledig heeft gedigitaliseerd. Alle elektrische en mechanische informatie is niet alleen digitaal toegankelijk, maar kan ook digitaal met klanten gedeeld worden en verzonden worden naar machines. Daarnaast maakt Eplan eView AR het mogelijk om via Augmented Reality 3D-modellen in schakelkasten zelf te bekijken – gewoon met een iPad. Op deze manier kunnen engineers ter plekke zien of een nieuwe installatie past en klopt. Door een 3D-model over een fysieke kast te leggen, kunnen ze bovendien makkelijk onderdelen vinden en onderhoud uitvoeren. Binnenkort maakt Eplan het ook mogelijk machinebekabeling buiten een kast in een machine te modelleren met Eplan Cable ProD. Door een 3D-model van een machine in dit programma te importeren, kunnen de kabels en connectoren mee ontworpen worden in het 3D-model. Daardoor kun je voorgefabriceerde bekabeling aanschaffen, want je weet exact welke materialen in welke lengte je nodig hebt. Zo verkort je de doorlooptijd en minimaliseer je het aantal fouten en materiaaloverschot. Een andere nieuwe digitale Eplan tool is Smart Production Collection, die Smart Wiring en Smart Mounting combineert en daarvoor een digitaal montagestappenplan biedt.